Park Narodowy Gór Stołowych

Utworzony rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 16 września 1993 r. (Dz. U. Nr 88, poz. 407) do 1 stycznia 1999 r. w województwie wałbrzyskim - obecnie województwie dolnośląskim.

Powierzchnia Parku wynosi - 6340,37 ha.
Wokół Parku wyznaczono otulinę o powierzchni 10515 ha.

Park reprezentuje region Gór Stołowych w Kotlinie Kłodzkiej i obejmuje południowo - wschodnią część Gór Stołowych. Zasadniczymi drzewostanami są lasy świerkowe. W części bezleśnej dominują wyniesienia skalne Gór Stołowych.
Góry Stołowe stanowią jedyny w Polsce przykład gór płytowych, zbudowanych z górnokredowych piaskowców ciosowych, poprzegradzanych ławicami margli z wkładkami wapieni i piaskowców wapnistych lub glaukonitowych. W obrębie piaskowca ciosowego powstał system korytarzy tworzący labirynty skalne, szczególnie znane i atrakcyjne w obrębie Błędnych Skał.
Budowa geologiczna oraz zachodzące procesy geomorfologiczne i erozyjne doprowadziły do powstania bardzo interesujących i pięknych krajobrazowo ostańców ( Błędne Skały - 850 m n.p.m., Skalniak - 915 m n.p.m., Narożnik - 895 m n. p. m., Szczytniak - 589 m n.p.m., Szczeliniec - 919 m n.p.m., Mnich - 522 m n.p.m., Skalne Grzyby, Rudkowe Skały).

Bazę turystyczną dla Gór Stołowych stanowią uzdrowiska: Kudowa Zdrój i Polanica, osada Karłów położona wewnątrz Parku oraz miejscowość Radków. Z obiektów kultury na uwagę zasługuje bazylika w Wambierzycach.

Góry Stołowe - część Sudetów środkowych, ciągnąca się na północny zachód od Kotliny Kamiennogórskiej do Kotliny Kłodzkiej na południowym wschodzie. Pasmo o długości 42 km i szerokości od 7 do 12 km. Większa, środkowa część pasma znajduje się w Czechach. Koniec północno - zachodni i najwyższa część południowo - wschodnia w Polsce ( 48 km kw.) . W południowo - wschodniej części utworzono Stołowogórski Park Narodowy. Góry Stołowe zbudowane są z poziomo leżących ławic kredowych piaskowców i margli. Mają charakter gór płytowych. Występują tu dwa poziomy spłaszczonych stoliw górskich, ponad którymi wznoszą się oryginalne formy skalne, tworzące m. in. labirynty skalne: Wielki Szczeliniec (919 m n.p.m. - kulminacja pasma) , Błędne Skały (850 m n.p.m.).

Gorczański Park Narodowy

Wg. rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9.01.1997 (Dz.U. Nr 5) w sprawie Gorczańskiego Parku Narodowego jego całkowita powierzchnia wynosi 7.019 ha. Wokół parku utworzono strefę ochronną, zwaną otuliną , o powierzchni 16.647 ha. Obejmuje ona:

• na północy pas lasów i pól nad miejscowościami: Lubomierz, Konina, Niedźwiedź i Poręba Wielka
• na zachodzie źródliska potoków: Poniczanka i Lepietnica
• na południu obszar zlewni Kowańca i strefę lasów, sięgając niemal do Dunajca
• na południowym - wschodzie doliny potoków: Furcówki, Forędówki, Jaszcze i Jamne
• na wschodzie pas lasów w grzbiecie Gorca

Powierzchnia ujęta w rejestrze powierzchniowym, wg. stanu na dzień 1.01.2002, wynosi: 7.030 ha. w tym:

• grunty leśne - 6.591 ha
• grunty rolne /w tym łąki/ - 418 ha
• wody - 19 ha
• inne - 2 ha

Powierzchnia GPN objęta ochroną ścisłą - 3.611 ha

Powierzchnia GPN objęta ochroną częściową - 2.882 ha

Powierzchnia Parku objęta ochroną krajobrazu - 537 ha

Podział Gorczańskiego Parku Narodowego na Obwody Ochronne:

Nazwa Obwodu Ochronnego	Lokalizacja leśniczówki	Powierzchnia
Turbacz	Lubomierz	2.570 ha
Suhora	Koninki	1.673 ha
Kudłoń	Konina	1.126 ha
Jaworzyna	Ochotnica Górna	963 ha
Kiczora	Łopuszna	597 ha
Poręba Wielka Dwór	Poręba Wielka	101 ha

Gorczański Park Narodowy leży na terenie 5 gmin:

• gmina Mszana Dolna - 1.161 ha
• gmina Niedźwiedź - 2.995 ha
• gmina Kamienica - 1.313 ha
• gmina Nowy Targ - 598 ha
• gmina Ochotnica Dolna - 963 ha

Powierzchnia poszczególnych rodzajów własności w Gorczańskim Parku Narodowym przedstawia się następująco:

• własność skarbu Państwa w zarządzie GPN - 6562 ha
• własność skarbu Państwa w innym zarządzie - 5 ha
• własność prywatna - 382 ha
• inny rodzaj własności /np. gminna, itp/ - 81 ha

Symbolem Gorczańskiego Parku Narodowego jest salamandra plamista, największy występujący w Polsce płaz ogoniasty. Porusza się powoli, krocząc ociężale, w przypadku zagrożenia zatrzymuje się i nieruchomieje. Skóra zwierzęcia jest gładka, zawsze wilgotna, czarnej barwy, z jaskrawożółtymi lub pomarańczowymi plamami, pełniącymi funkcję sygnału ostrzegającego napastników. Znajdują się w niej gruczoły jadowe wydzielające drażniącą substancję zwaną salamandryną. Salamandra prowadzi lądowy tryb życia, wchodzi do wody jedynie w celu urodzenia larw. W warunkach górskich poród odbywa się w małych, nie wysychających strumieniach. Poluje w nocy, w ciągu dnia widać ją jedynie wtedy gdy pada deszcz i jest ciepło. Unika bezpośredniego nasłonecznienia, chowając się w ziemne nory, czy też pod kamienie. Jest drapieżnikiem, odżywia się dżdżownicami, ślimakami, gąsienicami i larwami. Spotkać ją można w wilgotnych lasach mieszanych piętra pogórza i regla dolnego. Podlega ochronie gatunkowej.

Symbol GPN został wybrany w konkursie, ogłoszonym przez Dyrekcję Gorczańskiego Parku Narodowego w czasopiśmie "Przekrój" w 1984 roku.

Nadesłane prace prezentowane były w schronisku im. Wł. Orkana na Turbaczu, gdzie jednocześnie odbywał się wśród turystów sondaż na najlepszy projekt godła.

Ostatecznego wyboru dokonała komisja, składająca się z członków Rady Parku. I nagrodę zdobyła praca plastyka Stanisława Wilczyńskiego z Łodzi.

źródło: http://www.gpn.pl/